මුදු කරවලා, Ceylon krait
Kushani Piyumali
සාමාන්‍ය නාමය- මුදු කරවලා(ceylon krait) විද්‍යාත්මක නාමය-Bungarus ceylonicus karavala
ලංකාව තුල සර්ප විශේෂ රාශියක් දැකගත හැකිය. එම සර්පයින් ඔවුන්ගේ විෂ ප්‍රමාණය අනුව කාණ්ඩ 3 කි.
උග්‍ර විෂ,සාමන්‍ය විෂ හා විෂ රහිත ලෙස වෙයි.
ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික සර්ප විශේෂයක් වෙන මුදු කරවලා උග්‍ර විෂ සහිත සර්පකාණ්ඩයේ මුලින්ම නම ලියවෙන සර්පයෙක්.මුදු කරවලා හා තෙල් කරවලා ලෙස ශ්‍රී ලංකාවේ කරවලුන් වර්ග 2ක් සිටින අතර මුදු කරවලා ඒ අතරින් වඩාත් විෂ සහිත වෙයි හක් කරවලා හා පොලොන් කරවලා ආදී නම් වලින්ද මුදු කරවලා හදුන්වනු ලබයි. කලාතුරකින් දක්නට ලැබෙන අතර Elapidae කුලයට අයත් සර්ප විශේෂයකි.මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශරීරයක් ඇති අතර ශරීරය තද කලු පැහැතිය.එහි හිසේ සිට වලිගය දක්වා විහිදුණු සුදු පැහැති මුදු ආකාරදක්නට ලැබීම නිසා මුදු කරවල යන නම ලැබී ඇත. දිලිසෙන සුලු දේහය සිලින්ඩරාකාර හැඩනිය වන කෙටි වලිගයක් සහ කුඩා ඇස් සහිතයි.දේහයේ මුදු ඉතා පැහැදිලි ගෙල පැහැදිලිව ශරීරයෙන් වෙන්වී නැත.ක්‍රමයෙන් සිහින් වැඩුණු සර්පයෙක් 70-80cm පමණ දිග වන අතර පැටවකු සාමාන්‍යයෙන් 20-25cm පමණ දිග සහිත වෙයි.
මුදු කරවලා නිශාචර සර්පයෙකි.ශ්‍රී ලංකාවේ අතමැදි කලාපයේ හා කඳුකර ප්‍රදේශය වල බහුලව දක්නට ලැබෙයි.
දෂ්ඨ කිරීම සදහා නිතරම නොපෙළඹෙන අතර කලබල වූ විට හිස සගවා ගැනීමට තැත් කරයි උග්‍ර විෂ සහිත සර්පයෙක් වන බැවින් ප්‍රහාරයට ලක් වූ විට ඉතා ඉක්මනින් නිවැරැදි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සදහා විට හුස්ම ගැනීමට අපහසු වීම,පේශී පණ යොමුවිය යුතුය.විෂ සෘජුවම හදවතට සහ ස්නායු පද්ධතිට බලපානු ලබයි. ප්‍රහාරයට ලක් වූ නැති වීම,සිහිසුන් වීම සිදු වෙයි. දල පහර ඉතා කුඩාය.දෂ්ඨ කල ස්ථානයෙන් ලේ ගැලීම හා එම ස්ථානය ඉදිවීම් අඩු බැවින් ප්‍රහාරයට ලක් වූ ප්‍රදේශය සෙවීම මදක් අපහසුය. විෂ සදහා නිශ්චිත ප්‍රතිකාර තවම සොයාගෙන නොමැති නිසා මාරාන්ත්‍රික වෙයි. ප්‍රහාරයට ලක් වූ විට මරණයට පත්වීම හෝ ජීවිත කාලය පුරාම පවතින දරුණු රෝගාබාධවැලදිය හැකිය. බොහෝ විට වකුගඩු අක්‍රමණය වීම සිදුවෙයි විෂ රහිත කුඩා සර්පයින්,මීයන්,ගෙම්බන්,හූනන්,සිකනලුන්,කටුස්සන් වැනි කුඩා සතුන් ආහාරයට ගනී.
IUCN වාර්තා වලට අනුව Near threakened(NT) කාණ්ඩයට මුදු කරවලුන් අයත් වෙයි. මිනිසා විසින් සිදුකරන වන විනාශය නිසා වාසස්ථාන අහිමි වීම මොවුන්ට ඇති මූලික තර්ජනයක් වෙයි. මීට අමතරව ලැව්ගිනි,කෘෂි රසායන මෙන්ම තෝරා ගැනීමකින් තොරව සිදු ශ්‍රී ලංකාවට ආවේණික වූ කරන සර්පයන් මරා දැමීම වැනි කරුණු නිසා මුදු කරවලුන් විශාල වශයෙන් ස්නර්ජනයට ලක්වී ඇත, මෙවැනි සර්පයන් නිකරුනේ විනාශ නොකර ඔවුන් නිසි ක්‍රමවේද යොදා සංරක්ෂණය කිරීම අප සැමගේ වගකීමක් වෙයි.
