Aneuretus simoni Emery හෙවත් Sri Lanka Relict Ant
Article no-08
J.M.N.J.Jayathilake
දීර්ඝ කාලයක් තිසේසේ භූ ගෝලීය වශයෙන් ද, පාරිසරික වශයෙන් ද, තම මව් විශේෂ වලින් දුරස්ථ භාවයට පත්ව පරිණාමනයට ලක් වූ සත්ව විශේෂ, එම භූමියට සුවිශේෂී අනනයතාවයක් පෙන්නුම් කරති. ඔවුන් ආවේණික විශේෂ බවට පත්වන්නේ එබැවිනි.
ශ්‍රී ලංකාවේ ආ්ව්ණික සත්ත්ව විශේෂ පිළිබඳ පවතින පර්යේශණ සලකා බැලීමේ දී පක්ෂීන් , ක්ෂීරපායින් වැනි පෘෂේඨවංශීන් කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමුව ඇති බව පෙනේ. නමුත් නිතර ඇස ගැටෙන අපෘෂඨේවංශී කුහුඹු විශේෂ පිළිබඳ ඔබේඅවධානය කෙතරම් ද යන්න සලකා බැලීම වටී.
දෙසිය තිහකට ආසන්න කුහුඹු විශේෂ ප්‍රමාණයකට ශ්‍රී ලංකාව වාස භූමි වන නමුත් ඒ අතරින් ශ්‍රී ලංකාවට ආ්ව්ණික වන්නේ, විශේෂ සියයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් පමණි. Aneuretus simoni Emery හෙවත් Sri Lanka Relict Ant තව දුරටත් විශේෂ වන්නේ Aneuretinae උපකුලයේ, ශ්‍රී ලංකාව තුළ සිටින එක ම කුහුඹු විශේෂ වීම මෙන්ම, ජාතයන්තර රතු දත්ත පොතට “දැඩි අන්තරායට ලක්වූ” කාණ්ඩය යටතේ ඇතුළත් ව සිටින එකම කුහුඹු විශේෂ ය ද මොවුන් වීම නිසාය. මෙම උප කුලය වංශ ප්‍රවේණිකව Ponerinae සහ Dolichoderinae යන උප කුල වල අතරමැදියෙක් ලෙස සලකයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතා ම කුඩා ප්‍රමාණයකට සීමා වී සිටින මෙම විශේෂය තෙත් කලාපීය හා අතරමැදි කලාපීය පරිසර තත්ත්ව වලට ප්‍රිය කරන අතර, මොවුන් කුහුඹු ගුල සෑදීමේදී කොළ රොඩු, මතුපිට පසේ දිරා ගිය ශාක කඳන් තෝරා ගනිති. එම කුහුඹු ගුල් සාපේක්ෂ ව ප්‍රමාණ්යන් කුඩා වන අතර කුහුඹුවන් කුඩා ප්‍රමාණයක් ඒ තුළ ජීවත් වේ.එ්සේම, ඔවුන් වාසසේථාන සඳහා තෝරා ගන්නා ප්‍රදේශ වනාන්තර මායිම් වල පිහිටීමද විශේෂත්වයකි.ජීවන චක්‍රයේ විශේෂ ලක්ෂණයක් ලෙස මොවුන්ගේ පිලා අවධිය කෝෂයක් තුල වර්ධනය වු දැක ගත හැකි
කෙසේ නමුත් , අනිකුත් බොහෝ සත්ත්ව විශේෂ මෙන්ම මොවුන් ද මානව වර්ගයාගේ දැඩි බලපෑමට ලක් ව ඇති බව කිව යුතු ය. අධික පරිසර දූෂණය, වන විනාශය මේසඳහා ඉහළ දායකත්වයක් සපයයි. ආර්ථිකමය වශ්යන් වැඩි වටිනාකමක් නැතත් පාරිසරික වශයෙන් ඉතා ඉහළ වටිනා කමක් උසුලන මෙවන් කුඩා දේශීය සංරචක පිළිබඳව ජාතික වශයෙන් හෝ ප්‍රාදේශීය වශයෙන් නිසි සංරක්ෂණ ප්‍රතිපත්තියක්නොමැති වීම කනගාටුවට කරුණකි.
